Wystawa i sesja naukowa o świętowaniu jubileuszy w Jeleniej Górze
Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze z okazji Dnia Archiwisty przygotowało na dzień 6 października 2023 r. wydarzenie łączące w sobie cztery elementy: wystawę, sesję naukową oraz uroczystość uhonorowania badaczy zasłużonych dla Dolnego Śląska oraz jubileusz Karkonoskiego Towarzystwa Naukowego. Ze względu dogodną lokalizację w centrum miasta i znakomite warunki, całość zorganizowano w zaprzyjaźnionym Muzeum Karkonoskim w Jeleniej Górze, które nie tylko udzieliło lokalu, ale wsparło całość pomocą techniczną i merytoryczną. Ponadto współorganizatorami wydarzenia byli: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu, Karkonoskie Towarzystwo Naukowe w Jeleniej Górze (KTN), Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry (TPJG) oraz Stowarzyszenie Archiwistów Polskich Oddział w Legnicy. Patronat nad spotkaniem objął wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Dolnośląskiego, dr Marek Obrębalski.
Spotkanie otworzył kierownik jeleniogórskiego Oddziału AP – Ivo Łaborewicz, który przywitał gości, a wśród nich wspomnianego dra Marka Obrębalskiego, wiceprezydenta Jeleniej Góry Janusza Łyczko, dziekana jeleniogórskiej filii Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu dr. hab. Piotra Rogalę oraz grono profesorów i pracowników naukowych tej uczelni, kierowników instytucji kulturalnych z miasta oraz wszystkich przybyłych gości w liczbie ponad 40 osób. Następnie zabrała głos wicedyrektor Muzeum Karkonoskiego Aneta Sikora, składając życzenia owocnych obrad oraz specjalne dla Karkonoskiego Towarzystwa Naukowego z okazji jego 50-lecia. W części wstępnej głos zabrał jeszcze Marek Szajda z Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu, który zapoznał zebranych z celami i porządkiem spotkania.
Po powitaniach nastąpiło otwarcie wystawy planszowej pt. „Jubileusze Jeleniej Góry: 1938 – 1948 – 1958”, przygotowanej przez Ivo Łaborewicza i Marka Szajdę, obrazującej w 10 odsłonach jak mieszkańcy miasta i ich władze świętowali kolejne rocznice powstania grodu. Następnie wręczono Złote Odznaki Honorowe „Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego”, przyznane na wniosek jeleniogórskiego Archiwum Państwowego i Towarzystwa Przyjaciół Jeleniej Góry przez władze Sejmiku Dolnośląskiego. Uhonorowano nimi prof. Romualda M. Łuczyńskiego oraz p. Rainera Sachsa, za wybitne osiągnięcia i ogromny wkład w rozwój regionalnych badań historycznych, opartych na gruntownych poszukiwaniach archiwalnych.
Po wzruszającej uroczystości odznaczenia medalami zebrani przystąpili do obrad sesji naukowej, odbywającej się pod hasłem „Życie naukowe i świętowanie uroczystości lokalnych w Jeleniej Górze po 1945 r.”, w trakcie której wygłoszone zostały cztery referaty: (1) prof. Joanna Nowosielska-Sobel, Wiosna wywołała nowe życie! Ptaki wracają do swych gniazd, czyli polski osadnik w realiach politycznych, społecznych i kulturowych powojennej Kotliny Jeleniogórskiej; (2) prof. Jarosław Witkowski, Pięćdziesiąt lat Karkonoskiego Towarzystwa Naukowego 1973–2023; (3) Ivo Łaborewicz, Powstanie, działalność i ludzie Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Jeleniej Górze 1947–1948; (4) Marek Szajda, 840-lecie Jeleniej Góry w 1948 r. na tle organizacji i przebiegu obchodów rocznicowych w mieście w latach 1938–1958. W dyskusji po referatach wypowiedzieli się m.in. Stanisław Firszt i Rainer Sachs. Zarówno dla referentów, jak i dla osób uhonorowanych medalami, Archiwum Państwowe Oddział w Jeleniej Górze przygotowało prezenty ze swoimi gadżetami, a przede wszystkim z kilkoma swoimi wydawnictwami z ostatnich trzech lat, wśród których znalazł się również ostatni tom „Rocznika Jeleniogórskiego”. Na łamach tego pisma wydawanego wspólnie przez TPJG i jeleniogórskie Archiwum, którego kolejny tom jest w przygotowaniu, zostaną zaprezentowane teksty wygłoszonych tego dnia referatów.
Na zakończenie świętowano 50-lecie Karkonoskiego Towarzystwa Naukowego, którego prezesowi złożono wiele życzeń. A przedstawiciele szanownych jubilatów, referenci i odznaczeni zostali następie podjęci – w nieodległej restauracji – uroczystym obiadem, ufundowanym przez TPJG.
Bardzo udane i ważne dla społeczności naukowej i kulturalnej miasta i regionu spotkanie mogło dojść do skutku dzięki wieloletniej i bardzo dobrej współpracy Archiwum Państwowego Oddział w Jeleniej Górze z miejscowymi instytucjami kulturalnymi i organizacjami społecznymi, które w sporej części pokryły koszty organizacyjne.
Opracowanie: Ivo Łaborewicz
Fotografie dzięki uprzejmości: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze, Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry